“Hoe lang heb je hier al last van?” “Wat heb je allemaal al gedaan om je last te verlichten?” “Heeft iemand van je familie hier ook last van (gehad)?” Je kent het wel: de vragen die een dokter stelt als je op visite komt. Soms lukt het vlot om op de vragen te antwoorden, soms niet echt. En wellicht heb je ook al ondervonden dat je net buiten stapt en denkt “Oei, dit had ik ook nog moeten vragen.”
Een doktersafspraak: een stroom van info
Je goed voorbereiden voor een doktersconsult kan hier bij helpen. Vanzelfsprekend hangt die voorbereiding grotendeels samen met de arts waar je naar toe moet. Het is een verschil of je naar je huisarts gaat die je al jaren volgt, of je naar een nieuwe huisarts gaat, of je naar een specialist gaat die een update gekregen heeft van je huisarts…
Als je verandert van bijvoorbeeld huisarts is het enerzijds belangrijk dat je je patiëntendossier laat overmaken, anderzijds geef je je arts best zoveel mogelijk algemene informatie. Vergeet vooral niet om aan te geven of je ooit bijwerkingen of allergische reacties gehad hebt bij de inname van bepaalde medicijnen.
Een specialist heeft – hoe kan het ook anders – vooral die info nodig die hem of haar rechtstreeks aangaan bv een eerdere foto van bv moedervlekken bij een dermatoloog, info over je menstruatiecyclus bij een gynaecoloog, invloed over het effect van je oogdruppels bij de oogarts…
Even stilstaan bij wat je precies wil zeggen en specifiek moet vragen vooraleer je naar de dokter gaat, is dus aan te raden.
Checklist
Voor sommige mensen is naar een dokter gaan een stressvolle gebeurtenis. In dat geval is het belangrijk om op voorhand een soort checklist te maken die je kan meenemen.
Als je meer dan een paar punten te bespreken hebt, geef ze dan een volgorde en behandel eerst de voor jou belangrijkste punten. Stel de dingen waar je je echt zorgen over maakt niet uit tot het einde van je afspraak. Ook artsen zijn aan tijd gebonden en je zorgen meteen ter sprake brengen kan onnodige stress voorkomen.
Welke informatie geef je best
Medische familiegeschiedenis
Soms is het ook belangrijk dat je arts op de hoogte is van je familiale gezondheidsgeschiedenis. Een medische familiegeschiedenis kan immers mensen identificeren met een hogere kans op veelvoorkomende aandoeningen zoals hartaandoeningen, hoge bloeddruk, bepaalde soorten kanker, diabetes… Bepaalde aandoeningen worden immers veroorzaakt door een combinatie van genetische factoren, omgevingsomstandigheden en levensstijlkeuzes. Een volledige familiale medische voorgeschiedenis dient informatie te bevatten over grootouders, nonkels en tantes, neven en nichten, ouders, zussen en broers. Het is goed om vooraf al eens na te denken over eventuele ziektes en aandoeningen die in je familie voorkomen.
Zelfmedicatie of alternatieve geneeskunde? Vertel het!
Een aantal mensen kiest ervoor om zelfmedicatie te gebruiken of alternatieve therapieën op te starten. Vanzelfsprekend is dit een vrije keuze, maar het is wel belangrijk dat je je arts hierover informeert. Soms is het immers belangrijk dat de dokter goed op de hoogte is om interacties tussen bepaalde geneesmiddelen/producten te vermijden Denk bijvoorbeeld aan het feit dat Sint-Janskruid een invloed heeft op de werking van een anticonceptiepil waardoor het aangeraden is om ook bv een condoom te gebruiken.
Deel belangrijke veranderingen
Laat uw arts ook weten wat er in uw leven gebeurd is sedert uw laatste bezoek. Vanzelfsprekend moet je hier geen ellenlang verhaal afsteken, maar kort en bondig de hoofdzaken benoemen. Grosso modo kan je volgende hoofdcategorieën in overweging nemen: je fysische gezondheid, uw medicatiegebruik, mentaal welbevinden, leefstijl, uw gedachten en gevoelens en veranderingen in je dagdagelijks leven. Concrete voorbeelden zijn bv alle veranderingen die je hebt op vlak van eetlust, slaap, energie, gewicht…
Durf vragen te stellen
Het is niet steeds evident om als patiënt vragen te stellen aan de arts. Sommige mensen gaat dit vlot af, andere hebben eerder wat schroom en durven niet teveel beslag te leggen op de “kostbare” tijd van hun arts. Het kan ook zijn dat je zo overweldigd bent door het bezoek en dat de uitleg die je krijgt veel te snel en te ingewikkeld gegeven is. Dit kan iedere goedbedoelende arts overkomen.
Het is in beide gevallen belangrijk om alle vragen waarmee je worstelt te stellen of om je arts te vragen om in de plaats van in medische taal te spreken in gewone taal te spreken.
Vragen stellen is de sleutel tot een goede communicatie met je arts. Als je geen vragen stelt, gebeurt het wel eens dat je dokter ervan uitgaat dat je het antwoord kent of dat je niet meer informatie wenst.
Het is prima om te zeggen: “Ik begrijp niet goed wat je bedoelt, kan je me dat nog eens uitleggen?”
Soms worden extra testen zoals MRI, bloedtesten… uitgevoerd om een juiste diagnose te kunnen stellen. Je mag altijd aan je dokter vragen waarom deze testen belangrijk zijn, wat ze je gaan vertellen en of je je op een bepaalde manier moet voorbereiden. Het kan bijvoorbeeld zijn dat je nuchter moet zijn bij afname van bloed. Check ook wanneer je resultaat mag verwachten, zodat je je niet nodeloos zit op te jagen. Hieronder vind je een aantal voorbeeldvragen die je op weg kunnen helpen:
• Waarom wordt de test gedaan?
• Uit welke stappen bestaat de test? Hoe moet ik me voorbereiden?
• Zijn er gevaren of bijwerkingen?
• Hoe kom ik achter de resultaten? Hoe lang duurt het om de resultaten te krijgen?
• Wat weten we na de test?
Eens de resultaten binnen zijn volgt vaak een diagnose. Deze stelt je aandoening of je lichamelijk probleem vast. De dokter is hiervoor bevoegd en stelt de diagnose op basis van je symptomen en de resultaten van het lichamelijk onderzoek en eventuele testen.
Ook hier is het belangrijk om vragen te durven stellen. Als je op de hoogte bent van je gezondheidstoestand kan je immers beter beslissingen nemen over je behandeling en is het gemakkelijker om ermee te leren omgaan.
Vraag aan je arts hoe de diagnose je dagdagelijks leven zal beïnvloeden en hoe lang ze kan aanslepen. Soms gaat het over chronische aandoeningen die een metgezel worden voor de rest van je leven. Zeker dan is het belangrijk om voldoende vragen te stellen.
Een aantal voorbeeldvragen vind je hier:
• Wat kan deze aandoening hebben veroorzaakt? Zal deze aandoening blijvend zijn?
• Waaruit bestaat de behandeling? Wat zijn de langetermijneffecten op mijn leven?
• Hoe kom ik meer te weten over mijn aandoening?
• Kan ik zelf iets doen door bv mijn levensstijl aan te passen?
• Welke medicijnen dien ik te nemen en waarom precies? Wat doen die medicijnen?
Je kan ook vragen om een aantal zaken op te schrijven zodat je thuis in alle rust de info nog eens kan doornemen.
Neem iemand mee naar het consult
Soms is het handig om een familielid of een goede vriend mee te nemen naar het doktersconsult. Twee horen immers altijd meer dan 1. Bereid dan samen het doktersconsult voor: als jij iets vergeet, is de kans groot dat je familielid of vriend er wel aan denkt.
Je kan ook vragen aan diegene die je vergezelt om nota’s te nemen.
Hou er ook rekening mee dat het perfect mogelijk is om iemand mee te nemen voor een deel van het consult en die persoon te vragen om even in de wachtzaal te gaan zitten als je wat intiemere, persoonlijke dingen wil bespreken met je dokter. Dit is beter dan omwille van een ongemakkelijk gevoel naar je metgezel de vragen die je hebt, niet te bespreken.
Conclusie
Hoewel je dokter misschien graag uitgebreid met je wil praten, hebben zij vaak enkel een beperkte hoeveelheid tijd per patiënt. Het is dus zeer belangrijk dat je goed voorbereid bent en ter zake blijft om je tijd zo goed mogelijk te benutten. Maar misschien is het volgende nog wel het belangrijkste:
“Wees eerlijk tegen uw arts”. Het is verleidelijk om te zeggen wat je denkt dat de dokter graag wil horen, bv dat je minder rookt of gezonder eet dan je in werkelijkheid doet. Alhoewel dit een natuurlijke houding is van elke mens, is dit niet in je eigen belang, integendeel. Je arts kan alleen de beste behandeling voorstellen als je zegt wat er echt aan de hand is en ook aangeeft wanneer het niet lukt om bepaalde gezondheidsadviezen op te volgen. Je arts zal hier zeker begrip voor hebben, tenslotte zijn we allemaal mensen en het geeft hem/haar de mogelijkheid om samen met jou op zoek te gaan naar een oplossing hiervoor.
Alvast veel succes met je volgende doktersconsulten.
