Het voorkomen van urineweginfecties

Wat is een urineweginfectie 

Degenen die een urineweginfectie hebben gehad, huiveren alleen al bij de vermelding van het onderwerp: dat brandende gevoel en het vervelende gevoel van voortdurend moeten plassen is genoeg om een Google-zoekopdracht te rechtvaardigen over hoe je ervoor kunt zorgen dat dit *nooit* meer gebeurt. En voor degenen die nog niet eerder een urineweginfectie hebben gehad, zou je er goed aan doen ook verder te lezen: ze zijn niet leuk. 

Een urineweginfectie, in de volksmond vaak blaasontsteking genoemd, is een infectie die optreedt in de urinewegen. Dit kunnen de plasbuis (urethra), blaas, urineleiders en nieren zijn. De meeste infecties slaan ook wel op de blaas en de plasbuis, de lagere urinewegen. 

Blaasontstekingen gebeuren als gevolg van bacteriën die uw plasbuis binnendringen en zich daar vermenigvuldigen. Terwijl de bacteriën zich vermenigvuldigen, kunnen ze via uw plasbuis omhoog bewegen richting de blaas. U kunt het risico op verergering van de aandoening helpen voorkomen – en u zult blij zijn dat u dat gedaan heeft. 

Vrouwen lopen een groter risico op een blaasontsteking omdat hun plasbuis korter is dan bij mannen, waardoor bacteriën gemakkelijker naar de blaas kunnen reizen. Blaasontstekingen komen ook vaker voor bij postmenopauzale vrouwen, omdat lage oestrogeenspiegels het vaginale en urethrale weefsel veranderen om het risico op infectie te vergroten. 

Symptomen 

• Een sterke, vrijwel constante drang om te plassen 
• Kleine hoeveelheden urine bij gebruik van het toilet, ondanks de drang om meer te plassen 
• Geurende of troebele urine 
• Bekkenpijn, vooral bij vrouwen 
• Urine die roze, rood of bruin van kleur is, wat duidt op de aanwezigheid van bloed 
• Een pijnlijk, branderig gevoel tijdens het urineren 

Als u een van deze symptomen ervaart, is het essentieel om zo snel mogelijk medische hulp in te roepen om te voorkomen dat de urineweginfectie naar uw bovenste urinewegen (nieren!) reist. Door een infectie in de nieren kunnen bacteriën in uw bloedbaan terechtkomen, wat tot sepsis kan leiden . Blaasontstekingen zijn zeer goed te behandelen. Er is geen goede reden om geen hulp te zoeken, dus wacht niet als u denkt dat u een blaasontsteking heeft.  

Het is altijd beter om een infectie te voorkomen dan deze te behandelen. Dit geldt ook voor blaasontstekingen. 

Voorkomen van urineweginfecties 

Volg deze tips om uw risico op een blaasontsteking met weinig of geen potentiële negatieve bijwerkingen te verlagen: 

• Drink veel vloeistoffen, vooral water. 

Dit helpt het blaasweefsel gehydrateerd en gezond te houden. Het verdunt ook uw urine en verlaagt de concentratie van bacteriën in de blaas. Veel plassen wil zeggen dat de plasbuis veel en vaak gespoeld wordt. Sommige mensen kunnen een infectie zelf genezen door simpelweg vloeistoffen te drinken. Probeer dagelijks minstens 1,5 liter vloeistof te drinken om infecties te voorkomen. 

• Leeg uw blaas vaak. 

Door uw blaas regelmatig te legen, zorgt u ervoor dat de urine niet gedurende langere tijd in uw blaas blijft zitten. Omdat bacteriën graag in een warme en natte omgeving groeien, neemt dit goede leefomstandigheden voor de bacteriën weg. Het is normaal om uw blaas vier tot acht keer per dag te legen. 

• Plassen na seks? 

Geslachtsgemeenschap kan ervoor zorgen dat bacteriën dichtbij of in de plasbuis geraken. Door te plassen na geslachtsgemeenschap kan een deel van de bacteriën verwijderd voordat deze een infectie kunnen veroorzaken.  

Plassen na het vrijen kan dus helpen om blaasontstekingen te voorkomen, maar het is niet zo dat je gegarandeerd een blaasontsteking krijgt als je niet onmiddellijk na het vrijen naar de pot rent. Het bewijs omtrent plassen na het vrijen is dus eerder anekdotisch dan dat het wetenschappelijk bewezen is. Het is dus zeker geen must: blijf gerust nog even liggen voor te knuffelen. Indien je gevoelig bent voor blaasontstekingen, kan je consequent na het vrijen gaan plassen. Als je eigenlijk nooit rechtstreeks na het vrijen gaat plassen en nog geen blaasontstekingen hebt gehad, moet je dit niet beginnen doen.  

• Neem cranberrysupplementen. 

Hoewel in onderzoeken niet is aangetoond dat cranberrysupplementen urineweginfecties voorkomen, bestaat er een biologisch mechanisme dat het gebruik ervan nuttig zou kunnen zijn. Als je deze optie wilt proberen, overweeg dan een geconcentreerd vrij verkrijgbaar cranberrysupplement in plaats van cranberrysap. Het biedt waarschijnlijk meer voordelen en vermindert de extra suiker die doorgaans in sap wordt aangetroffen. 

• Veeg van voor naar achter. 

Dit is erg belangrijk. Als u dit doet na het plassen en na een stoelgang, voorkomt u dat bacteriën van anale gebied zich verspreiden naar de vagina en plasbuis. 

• Verhoog uw vitamine C-inname. Vitamine C kan uw urine zuurder maken, wat kan helpen infectieuze bacteriën te doden . 
• Eet meer probiotica. Het is bewezen dat probiotica, levende micro-organismen die helpen uw darmbacteriën onder controle te houden, ons lichaam op een heleboel manieren helpen beter te functioneren. Uit één onderzoek bleek dat een veel voorkomende probiotische stam, Lactobacillus genaamd, recidiverende urineweginfecties bij volwassen vrouwen hielp voorkomen . Verhoog uw probiotische inname door gefermenteerd voedsel te eten, zoals yoghurt, zuurkool en kombucha. Je kunt probiotica ook in supplementvorm nemen. 

Risicofactoren voor terugkerende urineweginfecties: 

• Frequente geslachtsgemeenschap, waardoor de kans groter wordt dat bacteriën de plasbuis en de blaas binnendringen. 
• Het gebruik van zaaddodend middel met of zonder diafragma (pessarium), omdat dit de beschermende bacteriën in de urinewegen die bescherming tegen infecties bieden kan beschadigen. 
• Urineretentie of onvolledige lediging van de blaas veroorzaakt door medicijnen; vernauwing van de plasbuis; verzakking van de blaas, baarmoeder of vagina; neurologische aandoeningen. 
• Het onvolledig ledigen van de blaas door niet volledig op de toiletpot te zitten. Veel vrouwen hurken of "squatten" boven openbare toiletten, omdat ze huidcontact met de bril vies vinden. Hoewel dit te begrijpen is, kan deze squathouding er wel voor zorgen dat je blaas niet volledig leeg geraakt. Hierdoor loop je meer risico op een blaasontsteking. 
• Vaginale atrofie, een postmenopauzale aandoening die wordt veroorzaakt door verlaagde oestrogeenspiegels. 
• Genetica, vooral de erfelijke genen die de immuunrespons van het lichaam op infecties reguleren. 

Het is gebruikelijk dat sommige mensen bacteriën in hun urine hebben, maar geen symptomen ervaren. In deze gevallen is geen behandeling nodig. 

Waarom komen urineweginfecties vaker voor tijdens de zomer? 

Naast de hierboven beschreven risicofactoren heeft het zomerseizoen de neiging de kans op het ontwikkelen van een blaasontsteking te vergroten. Waarom zou zoiets onschadelijks als een datum op de kalender een effect hebben op uw urologische gezondheid? Nou, daar zijn eigenlijk nogal wat redenen voor: 

• Hitte – Naarmate de zomer dichterbij komt, begint de thermostaat te stijgen. Voor veel mensen, vooral degenen die elke winter maandenlang met sneeuw en ijs te maken krijgen, betekent warmer weer een kans om hun truien uit te trekken en te genieten van de zonnestralen (veilig natuurlijk). Helaas maakt de hitte, zeker in combinatie met vocht, het ook gemakkelijker voor bacteriën en ziektekiemen om te groeien, wat kan leiden tot de ontwikkeling van een urineweginfectie. 
• Uitdroging – Tijdens de hete zomermaanden voelt het vaak alsof je je waterfles niet snel genoeg kunt vullen. Verhoogde hitte en vochtigheid kunnen het moeilijker maken om gehydrateerd te blijven, en tenzij je ijverig bent in het bijhouden van je waterinname, is de kans groot dat je dit seizoen minstens een paar keer uitdroogt. En laten we eerlijk zijn: bijna iedereen vergeet wel eens zijn waterfles thuis. Uitdroging kan niet alleen schadelijk zijn voor uw algehele gezondheid, maar u loopt ook een groter risico op het ontwikkelen van een urineweginfectie. 
• Zeldzame badkamerpauzes – Stel je voor: je bent bij een openluchtconcert en je begint de drang te voelen om te plassen. Je weet dat je naar het toilet moet, maar de rij is lang en je favoriete band staat op het punt te beginnen met spelen. Je besluit het dus nog even uit te stellen. Of misschien ben je aan het kamperen en heb je geen zin om midden in de nacht de tent uit te gaan en het bos in te gaan, dus sta je niet op en probeer je door te slapen. Je bent niet de enige: veel mensen brengen in de zomer meer tijd buiten door en houden hun plas langer op, simpelweg omdat het niet zo eenvoudig is om buiten een toilet(gelegenheid) te vinden. Hoewel het misschien onschuldig genoeg lijkt, kan dit feitelijk leiden tot een urineweginfectie. 
• Verhoogde seksuele activiteit – Mensen hebben de neiging seksueel actiever te worden tijdens de zomer, wat het risico op een urineweginfectie kan vergroten.   

Urineweginfecties bij oudere volwassenen 

Blaasontstekingen kunnen vooral voor oudere volwassenen lastig zijn . Oudere personen zijn vaak vatbaarder voor urineweginfecties vanwege onderliggende gezondheidsproblemen en andere omstandigheden. Oudere mannen hebben bijvoorbeeld vaak last van een vergrote prostaat, waardoor het voor hen moeilijk kan zijn hun blaas volledig te legen; dit kan op zijn beurt het risico op het ontwikkelen van een urineweginfectie vergroten. Andere aandoeningen, waaronder de ziekte van Alzheimer, diabetes en de ziekte van Parkinson, kunnen ook leiden tot urineretentie. Bewoners van een seniorenwoning kunnen een urineweginfectie oplopen nadat ze op het terrein zijn blootgesteld aan bepaalde bacteriën. En als een oudere incontinentiebroekjes moet dragen, maar deze niet vaak genoeg verwisselt, kan dit ook tot een infectie leiden. 

Wanneer oudere volwassenen een urineweginfectie ontwikkelen, vertonen ze vaak symptomen die niet zo vaak voorkomen bij de jongere bevolking. Senioren hebben bijvoorbeeld meer kans op verwarring en andere gedragssymptomen als gevolg van een urineweginfectie, daardoor denken familieleden soms aan dementie. Bij oudere personen met een dementieproblematiek lijkt het alsof de dementie plots veel erger wordt. Enkele andere symptomen waar u op moet letten zijn: 

• Agitatie 
• Lethargie (slaapzucht, duf- en sufheid) 
• Verminderde mobiliteit 
• Verminderde eetlust 
• Incontinentie 
• Urineretentie (urine die achterblijft in de blaas; urine vasthouden) 

Een bijkomende zorg is dat oudere volwassenen mogelijk niet effectief kunnen communiceren dat ze de symptomen van een urineweginfectie ervaren, vooral als ze dementie hebben of een aandoening waardoor ze moeilijk kunnen praten. 

Bovendien zijn behandelingen die gewoonlijk worden aanbevolen voor jongere personen mogelijk niet zo gunstig voor oudere volwassenen . Terwijl antibiotica bijvoorbeeld over het algemeen de eerste verdedigingslinie tegen urineweginfecties bij jongere mensen zijn, tolereert de oudere bevolking ze mogelijk niet zo goed. Veel oudere mensen gebruiken al andere medicijnen en het combineren ervan met antibiotica kan gevaarlijk zijn. Bovendien moeten senioren zich vooral zorgen maken over het ontwikkelen van resistentie tegen antibiotica, voor het geval ze deze in de toekomst nodig zullen hebben. 

Conclusie 

Als je geconfronteerd wordt met symptomen van een urineweginfectie is het dan ook belangrijk om dit niet zomaar te negeren maar de nodige stappen te zetten afhankelijk van situatie tot situatie. Houd de preventieve maatregelen goed in gedachten en contacteer je huisarts of apotheker wanneer je meent blaasontstekingsklachten te ervaren. Hulp is mogelijk!