Veroudering als geschenk
Door Charlotte Brys (klinisch psycholoog, gerontoloog en integratief psychotherapeut)
We willen graag allemaal oud worden, alleen wil niemand het zijn. Vreemd, toch? Dit komt omdat we ouder worden veelal associëren met iets negatiefs, door het gelijk te stellen aan afhankelijkheid, onproductiviteit en gehele aftakeling. Belangrijk om weten is dat dit een te enge en eenzijdige benadering betreft. Ouder worden draagt immers ook heel wat positieve zaken met zich mee. We hebben hier vaak onvoldoende oog voor. Tijd om hier even bij stil te staan.
Oudere volwassenen zijn niet meer gebonden aan werkgerelateerde verplichtingen. Er komt tijd vrij dewelke heel wat ouderen aan de samenleving schenken. Wat zou een samenleving zijn zonder vrijwilligers en mantelzorgers? Het engagement van gepensioneerden is groot. Ze helpen mee onze maatschappij draaiende te houden, denk maar aan het zorgen voor kleinkinderen, een zieke partner of kind. Ook zetten ze zich in voor diverse projecten, bijvoorbeeld het organiseren van minder mobielen vervoer, boodschappen doen voor anderen of helpen bij culturele activiteiten.
Het gezegde “de wijsheid komt met de jaren” klopt trouwens. Wijsheid neemt toe dankzij de levenservaring die mensen opdoen. Leeftijd is echter geen voorwaarde om wijs te zijn, maar het komt procentueel gezien wel meer voor bij oudere volwassenen dan bij jongeren. Wijsheid staat voor het hebben van inzicht in een moeilijke situatie. Ouderen hebben vaak al meer watertjes doorzwommen dan jongeren en hebben hiervan geleerd.
Oudere volwassenen zijn daarnaast in vergelijking met jongeren algemeen beter in staat om hun emoties onder controle te houden. Zo kunnen oudere volwassenen, omdat ze negatieve gevoelens beter relativeren, makkelijker omgaan met moeilijke situaties. Oudere volwassenen slagen er daarenboven in om, misschien tegen alle verwachtingen in, een hoog niveau van welzijn te behouden en dit ondanks opeenstapelende verlieservaringen waarmee ze geconfronteerd worden. Dit wordt ook wel de paradox van het ouder worden genoemd.
Daar komt bij dat ouder wordende hersenen over een groot compensatievermogen beschikken waardoor heel wat vaardigheden lang op peil blijven. Ook kunnen deze door een gezonde levensstijl positief beïnvloed worden, zelfs tot op hoge leeftijd.
Oud is dus zeker geen synoniem van out. Heel wat ouderen hebben meer in hun mars dan wat wij - en vaak ook zijzelf - beseffen. Oudere volwassenen hebben niet alleen veel levenservaring, fysiek en mentaal kunnen ze ook vaak nog meer dan gedacht. Een man die op 97 jaar zijn schilderstalent ontdekt of een vrouw van 82 jaar die wekelijks in de fitness aan haar conditie werkt hoeven geen uitzonderingen te zijn. Betekent het dan dat zij die dit niet kunnen of doen schuld treffen? Niet noodzakelijk! Het is immers de plicht van ons allen om een optimaal klimaat te creëren waarbinnen iedereen zo actief en gezond mogelijk kan leven. Deze benadering draagt immers bij tot positief ouder worden. Een ideale wereld gaat niet voor zilver, maar voor (g)oud!
Meer inspiratie over (g)ouder worden kan je vinden in de kennisbank op de site van Charlotte Brys, de schrijfster van deze blog: www.chartoloog.be
