Het is een onderwerp waar vaak wat lacherig over gedaan wordt en niet zelden zullen mensen die er last van hebben erover zwijgen uit gêne: aambeien. Toch zijn ze belangrijk genoeg om er een blog aan te wijden, lees vooral verder om te weten te komen waarom.
Wat zijn aambeien en welke soorten zijn er?
Aambeien (ook wel "speen" genoemd) zijn in principe bloedvaatjes, die uitgerekt of dikker geworden zijn. Deze bloedvaatjes zitten in zwellichamen in en rond de anus en ze veranderen in wat we "een aambei" noemen door een verhoogde druk rond de anus. Die verhoogde druk kan komen door bijvoorbeeld last te hebben van constipatie, waardoor je dus lange periodes op het toilet zit en drukt, maar het kan ook komen door buiten proportie veel te zitten, te fietsen, etc.
Aambeien kunnen erg gênant zijn en veel ongemak veroorzaken voor de persoon die eraan lijdt. De symptomen van sommige aambeien zijn zichtbaar omdat de kwaal wordt gevolgd door bloedverlies, zwakte, moeite met het passeren van ontlasting, vermoeidheid en een opgeblazen gevoel.
Er zijn verschillende soorten aambeien en afhankelijk van de soort is soms een andere behandeling nodig. De soorten worden gecategoriseerd op basis van waar ze groeien:
- Inwendige aambeien groeien in het rectum en zijn ingekapseld in het slijmvlies. De inwendige aambeien zijn meestal pijnloos en onzichtbaar en hebben de neiging om zichzelf te genezen.
- Uitwendige aambeien zijn de gênante, pijnlijke aambeien soort in kwestie. Ze ontstaan wanneer inwendige aambeien verzakken en op die manier zichtbaar zijn buiten de anus. Ze komen minder voor dan inwendige aambeien, maar zijn een erg vervelend probleem. Uitwendige aambeien kunnen gepaard gaan met een serieuze ontsteking en kunnen je doen last hebben van jeuk en heel wat pijn. Het kan eruit zien als een enkel bolletje, of in ernstigere/langdurige gevallen een tros(je) van meerdere bolletjes. Deze uitwendige aambeien kunnen ook voorkomen in de vorm van een bloedstolsel. Dit is vaak heel pijnlijk en kan in sommige gevallen ook leiden tot ander ziekten. Je kan ze best dus zo snel mogelijk laten behandelen!
Aambeienmythes
Mythe #1: aambeien kunnen leiden tot kanker.
Aambeien kunnen heel erg ongemakkelijk en pijnlijk aanvoelen, waardoor ze een behoorlijk ernstig probleem worden. Dat probleem is echter geen kanker. Aambeien zijn eigenlijk gewoon gezwollen aderen die ongemak veroorzaken, en geen cellen die kunnen evolueren naar kanker. Kanker is de deling en mutatie van cellen: een totaal andere kwestie. Sommige kankerpatiënten zijn echter sneller vatbaar voor voor aambeien, vandaar het misverstand.
Mythe #2: Aambeien zijn blijvend en je kunt ze niet genezen.
Zoals met de meeste andere gezondheidsproblemen, zijn aambeien geen permanente kwaal. Het zijn gezwollen aderen die het vermogen hebben om te veranderen naarmate de tijd verstrijkt. Er zijn dus tal van manieren waarop je enerzijds aambeien kan voorkomen en anderzijds ook aambeien kan genezen.
Mythe #3: Aambeien kunnen worden veroorzaakt door anale seks.
Anale seks is geen oorzaak van aambeien. Anale seks hebben kan bestaande aambeien wel erger maken, maar er is geen bewijs dat anale geslachtsgemeenschap aambeien ook effectief doet ontstaan.
Mythe #4: Pittig voedsel veroorzaakt aambeien.
Pittig voedsel kan problemen veroorzaken met je spijsverteringsstelsel, omdat het de neiging heeft om de balans van je maag te verstoren. Pikant eten heeft echter geen invloed op de aderen in het rectale gebied, waardoor pittige voeding dus niet als een rechtstreekse oorzaak van aambeien gezien kan worden
Mythe #5: Op een koude stoep zitten kan aambeien veroorzaken.
Deze aambeienmythe is bijna lachwekkend. Zitten op een koude stoep, stoel of iets anders zal geen aambeien veroorzaken. Integendeel zelfs: koude trottoirs zorgen ervoor dat de aderen verder in het lichaam bewegen om warmte vast te houden. Wat wél voor aambeien kan zorgen is langdurig in dezelfde positie zitten of staan, door de belasting die op het rectum wordt uitgeoefend over een lange periode.
Mythe #6: Aambeien is een seniorenprobleem.
Elke persoon van elke leeftijd kan speen krijgen, hoewel oudere mensen meer kans hebben om ermee te lijden vanwege de afbraak van het lichaam en verzwakking van de rectale wanden. Het kan echter voorkomen bij elke leeftijdsgroep!
Hoe kan je aambeien voorkomen of verlichten?
Hoewel genetische factoren een rol spelen bij de gevoeligheid voor aambeien, spelen leefgewoonten een veel grotere rol in de ontwikkeling van aambeien. Dit is dus goed nieuws! Verschillende eenvoudige levensstijlveranderingen kunnen dus aambeien helpen voorkomen. Een van de meest effectieve manieren om aambeien te voorkomen, is constipatie en overbelasting tijdens de stoelgang voorkomen. Enkele andere tips om aambeien te voorkomen (of te verlichten) vind je hieronder:
- Drink minstens 1,5 liter water per dag, liefst meer.
- Neem voldoende vezels op door bijvoorbeeld extra fruit, groenten en volkorenproducten te eten.
- Lichaamsbeweging komt een vlotte stoelgang ten goede.
- Stel de stoelgang niet uit als je aandrang voelt. De ontlasting zal dan dikker worden, waardoor je meer kans krijgt op verstopping.
- Vermijd langdurig persen en houd het toiletbezoek kort (lees: blijf niet te lang zitten en vermijd te lang scrollen/lezen op je smartphone!)
- Gebruik liever een washandje zonder zeep i.p.v. toiletpapier of geparfumeerde, vochtige doekjes. De huid rond de anus moet zeker goed gedroogd worden met een doekje.
- Vermijd koffie, thee, koolzuurhoudende dranken en suiker. Deze stoffen prikkelen immers de aars.
- Een aambei die naar buiten is gezakt, mag je voorzichtig naar binnen duwen. Dit kan verlichting geven.
- Bij branderigheid, pijn, jeuk of uitslag kan je een warm bad nemen, want de aars ontspant dan beter.
Meer hulp nodig?
Soms zijn veranderingen in levensstijl onvoldoende om het ongemak en de pijn die gepaard gaan met aambeien te verlichten. Er zijn ook een paar ziekten en (tijdelijke) gezondheidssituaties die de preventie van aambeien minder haalbaar maken - zoals de ziekte van Crohn, hypertensie, diabetes die onvoldoende onder controle is en zwangerschap. Als één van deze situaties voor jou van toepassing is en je last hebt van aambeien, kan het zijn dat de aambeienkwaal niet helemaal verdwijnt totdat de onderliggende aandoening verbeterd of voorbij is. Misschien is het zelfs niet haalbaar om het ontstaan van aambeien volledig te verhelpen. Het blijft toch belangrijk om de tips op te volgen, aangezien ze voor een deel kunnen helpen om de pijn en de overlast die met aambeien gepaard gaan te verlichten. Deze tips combineer je dan best met het werk dat je onderneemt om aan je eventueel andere gezondheidsproblemen te werken, want zo zal je het vlotst verlichting vinden. Wanneer je meer info of begeleiding wilt voor het uitwerken van een plan dat jou kan helpen, is het een goed idee om je apotheker en/of arts te raadplegen.
